Είσαι άχρηστος; Όχι

Είσαι αυτός που δεν σε άφησαν να λάμψεις

Πόσες φορές στη ζωή σου άκουσες: «είσαι άχρηστος», «τίποτα δεν μπορείς να κάνεις σωστά»; Πόσες φορές πήρες «βοήθεια» που στην ουσία σε έθαψε — «κάν’ το έτσι, όχι έτσι», «αυτός είναι ο σωστός τρόπος»; Κι οι φωνές δεν ήταν πάντα κακοπροαίρετες. Συχνά ήρθαν από ανθρώπους που νοιάζονταν και πίστευαν ότι σε προστατεύουν. Μα η προστασία τους είχε κόστος: τη δική σου φωνή.

Αυτά τα λόγια δεν ήταν απλώς σχόλια. Έγιναν ράμματα πάνω στην ψυχή σου. Σιγά-σιγά άρχισες να πιστεύεις πως δεν αξίζεις. Πως ό,τι κι αν κάνεις είναι λάθος. Και μέσα σε αυτό το «λάθος» έθαψες τα χαρίσματά σου, τη διαφορετικότητά σου, τον τρόπο που μόνο εσύ βλέπεις τον κόσμο.

Αυτό δεν είναι κατηγορία προς κάποιον· είναι καταγραφή. Είναι η πραγματικότητα πολλών από εμάς που μεγαλώσαμε ανάμεσα σε φωνές που ήθελαν να μορφοποιήσουν, να διορθώσουν, να συγχρονίσουν — κι όχι να ακούσουν.

Η ντροπή που έγινε δεύτερη φύση

Η ντροπή είναι ύπουλη. Μπαίνει στα ρούχα σου, γίνεται στάση σώματος, βλέμμα στο πάτωμα. Σου ψιθυρίζει ότι είσαι μικρός, ασήμαντος, ανεπαρκής. Σε αποσυνδέει από το κέντρο σου. Και όταν ντρέπεσαι για αυτό που είσαι, αποφεύγεις να το δείξεις — λες όχι στις ευκαιρίες, κρύβεσαι πίσω από μικρά βολικά ψέματα, και κουβαλάς την εσωτερική υπενθύμιση ότι δεν είσαι αρκετός.

Κι όμως. Όλα όσα διέταξαν άλλοι να αλλάξεις — οι ασυμμετρίες σου, οι ιδιορρυθμίες σου, οι ιδιόμορφες ιδέες σου — ήταν αυτά που σε έκαναν μοναδικό. Η ντροπή πέθανε για να σε κρατήσει «ασφαλή». Αλλά η ασφάλεια αυτή ήταν φυλακή.

Η φωνή που έμεινε σιωπηλή

Έμαθες να μην εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου. Σάρωσες το εσωτερικό σου τοπίο και έβαλες σημάδια: «προσοχή, λάθη», «μην τολμήσεις». Κάθε προσπάθεια έγινε υπόλογη, κάθε πρωτοβουλία ένα ρίσκο που ίσως επιβεβαιώσει την καταδίκη τους. Οι καλές προθέσεις των άλλων — οι συμβουλές, οι διορθώσεις, τα «για το καλό σου» — έγιναν το μέτρο με το οποίο μέτρησες την αξία σου.

Και τα χαρίσματά σου; Θάφτηκαν. Δεν χάθηκαν· κοιμήθηκαν. Έγιναν μικρές σπίθες κάτω από στάχτη. Κάποια στιγμή, όμως, μια σπίθα μπορεί να ανάψει.

Alma perdida — μια ψυχή που ξέχασε το δρόμο της

Ίσως ένιωσες alma perdida: χαμένη ψυχή σε δρόμο που άλλοι χάραξαν για σένα. Περπάτησες μονοπάτια φωτισμένα από προσδοκίες τρίτων, και νόμισες ότι είναι τα δικά σου. Σταμάτησες να αναρωτιέσαι «τι θέλω;». Αντίθετα, ρώταγες «τι θα περιμένουν;». Και έτσι η ζωή σου έγινε ένας καθρέφτης από προσδοκίες που δεν ήταν δικές σου.

Και κάποια μέρα — κι αυτό είναι το θαύμα που υπάρχει σε κάθε τέλος — ήρθε η σιωπή. Κι όταν έσβησαν οι φωνές των άλλων, άκουσες κάτι που είχες καιρό να ακούσεις: τη δική σου φωνή. Ή ίσως ήταν μια σκιά της, αδύναμη, αλλά αληθινή. Ένα «μπορώ» που δεν σε κατηγόρησε. Ένα «θέλω» που δεν σε κρίθηκε.

Το ταξίδι της επανασύνδεσης

Ξεκίνησε έτσι το ταξίδι. Μικρά βήματα, χωρίς εγγυήσεις. Ξαναθυμήθηκες πράγματα που κάποτε σε γέμιζαν φως — ένα τραγούδι που σε έκανε να χορέψεις μυστικά στο δωμάτιο, μια ιδέα που σε έκανε να ξαγρυπνήσεις, μια χειρονομία που σε έκανε να νιώσεις ζωντανός. Δεν ήταν μεγάλες πράξεις στην αρχή· ήταν μικρές άδειες στο ίδιο σου το στήθος: «μπορείς να δοκιμάσεις».

Το να ξαναμάθεις τον εαυτό σου απαιτεί δύο πράγματα: το θάρρος να κάνεις λάθη και την υπομονή να τα διαβάσεις αλλιώς. Εκεί που κάποτε η φωνή σου έλεγαν «τα κάνεις όλα λάθος», τώρα σιγοψιθυρίζεις «δεν ξέρεις ακόμα — και είναι εντάξει».

Τα μικρά μου βήματα

Κάποτε πίστευα ότι για να ξαναβρώ τον εαυτό μου θα χρειαστώ κάτι μεγάλο, μια τεράστια ανατροπή. Μα στην πορεία κατάλαβα πως ήταν τα μικρά βήματα που με κράτησαν ζωντανή. Ένα μικρό «ναι» σε μένα. Ένα μικρό «όχι» στους άλλους. Ένα χαμόγελο που ήρθε χωρίς λόγο. Ένα δάκρυ που άφησα να κυλήσει χωρίς ντροπή.

Ήταν τόσο απλά… κι όμως τόσο ιερά.

Η ευθύνη της επιλογής

Όταν φτάνεις στο κατώφλι ανάμεσα στο «όπως με έμαθαν» και στο «όπως είμαι», πρέπει να πάρεις μια απόφαση. Δεν είναι μια στιγμή που σε καταδικάζει ή σε δοξάζει· είναι μια ανάληψη ευθύνης: «Θα φροντίσω το άτομο που γίνεται». Αυτό δεν σημαίνει αποδοκιμασία για τους άλλους. Σημαίνει να αναγνωρίσεις ότι η ζωή σου είναι δική σου ευθύνη.

Η επιλογή δεν είναι μια θεϊκή επιφοίτηση. Είναι μια σειρά μικρών αποφάσεων: να μην υπακούς κάθε κριτική, να δίνεις στο λάθος την αξία του ως δάσκαλο, να αφήνεις τη χαρά να είναι δικαιωμένη χωρίς τύψεις.

Δεν είμαι οι φωνές που με μεγάλωσαν

Αυτό είναι το πιο απλό και το πιο δύσκολο ταυτόχρονα: δεν είμαι οι φωνές που με μεγάλωσαν. Είμαι το σύνολο των εμπειριών μου συν της δυνατότητας να τις επαναδιατάξω. Κι αυτή η δυνατότητα είναι πρόκληση και δώρο μαζί.

Η αλήθεια μου — η εσωτερική, τραχειά, πιθανά αδέξια αλήθεια — κρατάει μέσα της τη δύναμη να με ελευθερώσει. Όταν την ακούσω και κάνω το πρώτο βήμα, θα καταλάβω πόσο μεγάλο λάθος ήταν να πιστέψω ότι «δεν μπορώ».

Όταν πέφτουν τα πέπλα

Σήμερα ξέρω πως κάθε πέπλο που πέφτει δεν το διαλέγω εγώ. Σαν να έρχεται μόνο του, όταν πια δεν το αντέχει η ψυχή μου. Δεν βιάζομαι πια. Δεν παλεύω να γδυθώ βίαια από ό,τι με σκέπασε. Αφήνομαι… και όταν έρθει η στιγμή, το πέπλο γλιστρά μόνο του, αφήνοντας χώρο στο φως. Κι εκεί, στη γύμνια μου, δεν νιώθω πια ντροπή. Μόνο ελευθερία. Μόνο ανακούφιση.

Κλείνοντας…

Αν διαβάζεις αυτό κάπου στο σκοτάδι, ξέρω πως υπάρχει μέσα σου μια κουρασμένη καρδιά που φοβάται μήπως όλα όσα γράφω είναι άλλη μια φωνή. Αγνόησέ με αν χρειαστείς — ξαναδοκίμασε όταν νιώσεις έτοιμος. Αλλά κράτα αυτή τη μικρή αλήθεια: δεν είσαι άχρηστος. Είσαι ένας άνθρωπος που του έμαθαν με λάθος τρόπο, που του έκλεισαν την πόρτα, και που τώρα έχει την ευκαιρία να ανοίξει ξανά παράθυρα.

Κράτα μια σπίθα. Άφησέ την να γίνει φως. Κι όταν νιώσεις το φως, κράτησέ το σαν μυστικό δώρο — όχι για να αποδείξεις κάτι σε άλλους, αλλά για να θυμάσαι ποιος είσαι.

Με όλη μου την τρυφερότητα και την γενναιότητα που χρειάστηκε για να το γράψω και να το μοιραστώ.

Lina Alichanidou > www.beuniquewithlina.com