Η Ιστορία ως εργαλείο

Από το 2011 στα γαλλικά λύκεια διδάσκεται στο μάθημα της Ιστορίας: «Οι ολοκληρωτισμοί του 20ού αιώνα». Εκ πρώτης όψεως αυτό το κεφάλαιο της Ιστορίας μοιάζει δημοκρατικό. Είναι όμως έτσι; Ο ναζισμός, ο φασισμός και ο κομμουνισμός, όλα είναι στο ίδιο κεφάλαιο. Αποτελούν μια ομοούσια και αδιαίρετη τριάδα.

Και ο άριστος ο μαθητής δεν θα καταλάβει ποτέ γιατί η κομμουνιστική ΕΣΣΔ πολέμησε τόσο σκληρά τον ναζισμό. Στο σχολειό, όλοι πρέπει να παίρνουμε ως σωστό αυτό που λένε οι δάσκαλοι. Αν έχεις μια άλλη άποψη, όσο σωστή και να είναι, τότε μένεις στην ίδια τάξη. ‘Η θεωρείσαι ανεπίδεκτος μαθήσεως.

Ο γνωστός ιστορικός Ενζο Τραβέρσο υποστηρίζει πως αυτή η αντίληψη είναι ένα εργαλείο για να «νομιμοποιηθεί η θριαμβεύουσα Δύση». Δηλαδή ο μαφιόζικος αρπαχτικός καπιταλισμός να αποτρέψει ακόμα και την ελάχιστη κοινωνική αλλαγή. Και αυτά στη δημοκρατική Γαλλία που δεν αποκλείεται να μας δώσει μια ακροδεξιά κυβέρνηση με τη Μαρίν Λεπέν. Και κάτι προσωπικό. Εγώ υπήρξα άριστος μαθητής. Μου πήρε δεκαετίες να ξεμάθω ό,τι είχα μάθει στο σχολειό. Και ακόμα μένω έκπληκτος με το πόσα στραβά έχω στο μυαλό μου.

Αλλά δεν είναι μόνο το σχολειό. Είναι και οι κυριαρχούσες απόψεις της κοινωνίας. Αν πεις τη δική σου αλήθεια, που είναι διαφορετική από των άλλων, σε τρώει ο λύκος. Κατά κανόνα η άγνοια και η βλακεία είναι τα σίγουρα καταφύγια που έχουν οι άνθρωποι. Είναι πιο εύκολο να πιστέψεις έναν μύθο, από ό,τι να αναλύσεις την πραγματικότητα. Γιατί αυτό είναι επώδυνο. Προτιμούμε να έχουμε ψευδείς βεβαιότητες, γιατί αυτή είναι η άμυνά μας. Και ψηφίζουμε αυτά που ψηφίζουμε.

‘Ενας από τους μύθους που είχα εγώ στο μυαλό μου, όπως και πολλοί άλλοι, ήταν πως η απόβαση στη Νορμανδία και ο ρόλος των ΗΠΑ ήταν καθοριστικά για τη συντριβή του ναζισμού. Αν δούμε τα ακριβή ιστορικά στοιχεία, έχουμε εκπληκτικά ευρήματα. Να τα δούμε από κοντά. Το 1939 ο Χίτλερ κάνει μια χαψιά όλη την Τσεχοσλοβακία. Ο Ρούσβελτ λίγο αργότερα δηλώνει πως η χώρα του θα μείνει ουδέτερη σε αυτόν τον πόλεμο. Εναν χρόνο νωρίτερα ο εθνικός ήρωας των ΗΠΑ, ο Λίντμπεργκ -είχε διασχίσει με το αεροπλάνο του τον Ατλαντικό μόνος και χωρίς στάση- πήρε το υψηλότερο παράσημο από τα χέρια του ίδιου του Γκέρινγκ. Φιλοναζί ο ίδιος υποστηρίζει: «Οι ΗΠΑ πάνω απ’ όλα». Και προτιμούσε μια συμμαχία με την Αγγλία ή τη Γερμανία, ενάντια στην άθεη και βάρβαρη ΕΣΣΔ. Αλλά και ο Τρούμαν δεν πήγαινε πίσω. Την ίδια εποχή δηλώνει: «Αν δούμε πως η Γερμανία κερδίζει θα βοηθήσουμε τους Ρώσους. Αλλά αν η Ρωσία κερδίζει θα βοηθήσουμε τους Γερμανούς. Και αυτό για να σκοτωθούν μεταξύ τους όσο γίνεται περισσότερο».

Το 1941, τα ναζιστικά στρατεύματα πολιορκούσαν για έξι μήνες τη Μόσχα. Οι ΗΠΑ, πάντα ουδέτερες ακόμα και μετά την καταστροφή του στόλου τους στο Περλ Χάρμπορ. Επρεπε η ναζιστική Γερμανία να τους κηρύξει τον πόλεμο, σαν προσφορά στη σύμμαχο Ιαπωνία. Μεταξύ 1939-1941, οι ΗΠΑ δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Και έτσι υποχρεώθηκαν να μπουν στον πόλεμο. Οι μεγάλες δυνάμεις ένα πράγμα ξέρουν να κάνουν. Να υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους την κατάλληλη στιγμή. Ηταν μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ για το ξαναμοίρασμα του κόσμου. Και πήραν τη μερίδα του λέοντος και έγραψαν την Ιστορία όπως ήθελαν με βασικό γραφιά το Χόλιγουντ. Και η απόβαση στη Νορμανδία ήταν μια σημαντική μάχη, αλλά δεν κρίθηκε από αυτήν το τέλος του πολέμου.

Αυτό που έχει ξεχαστεί σήμερα είναι πως ο βασικός αιμοδότης εναντίον του ναζισμού ήταν η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ρωσικά: Союз Советских Социалистических Республик, συντομογραφικά αποκαλούμενη Ε.Σ.Σ.Δ. – ρωσικά: СССР προφέρεται σύμφωνα με το ΔΦΑ: [ˈɛs ɛs ɛs ˈɛr])). Αν υπήρχε φιλότιμο ή δημοκρατία, θα έπρεπε σε κάθε χώρα της Ευρώπης να υπάρχει ένα μνημείο του στρατιώτη του Κόκκινου Στρατού. Είχαν τους μισούς νεκρούς, από ό,τι είχαν όλοι οι σύμμαχοι μαζί. Και δυο φορές παραπάνω από ό,τι είχαν οι ναζί. Φυσικά εδώ δεν μιλάμε για αμάχους. Η μάχη στον Δνείπερο είχε εκατό φορές παραπάνω νεκρούς από ό,τι είχε η μάχη της Νορμανδίας. Ποιος τη θυμάται πια; Μόνο κάτι ενοχλητικοί τύποι που θέλουν να ανοίξουν τα στραβά τους, σε μια κοινωνία που είναι ευχαριστημένη με την τύφλα της.

Του Περικλή Κοροβέση | 05/10/14 – Η Εφημερίδα των Συντακτών (ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ)