ART-io η τέχνη του βίου
Η πτήση 411 (9 Αυγούστου του 1978) των Ολυμπιακών Αερογραμμών (Αγγλ. Olympic Airlines), που εκτελούσε το Boeing 747-200 (ευρέως γνωστό ως «τζάμπο τζετ») με το όνομα Olympic Zeus, από το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελληνικού στην Αθήνα δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό της: το Διεθνές Αεροδρόμιο «Τζον Φ. Κένεντι» (αγγλικά: John F. Kennedy International Airport, IATA: JFK, ICAO: KJFK, FAA LID: JFK) της Νέας Υόρκης.
Ο Κυβερνήτης της πτήσης ονομαζόταν Σήφης Μιγάδης (1923, Ηράκλειο Κρήτης – 1996, Αθήνα). Είχε 32 χρόνια εμπειρίας στο ενεργητικό του. Μαζί του, πετούσε και ο συγκυβερνήτης Κωνσταντίνος Φικάρδος, ο οποίος ήταν φίλος του Μιγάδη. Η πτήση μετέφερε 348 επιβάτες και εικοσαμελές πλήρωμα, με μέγιστο βάρος απογείωσης τα 353.000 κιλά, από τα οποία οι 160 τόνοι ήταν καύσιμα.
Η Boeing ανέφερε ότι σημειώθηκε «σβήσιμο του κινητήρα» κατά την απογείωση, ενώ οι ελληνικές εφημερίδες ανέφεραν ότι σημειώθηκε έκρηξη.
Με βάση την εξέταση του καταγραφέα δεδομένων πτήσης, η Boeing κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εννέα δευτερόλεπτα μετά την απογείωση, το πλήρωμα πτήσης είχε απενεργοποιήσει τις αντλίες έγχυσης νερού, γεγονός που μείωσε την ώθηση. Η απενεργοποίηση των αντλιών όταν το αεροπλάνο βρισκόταν σε αναρρίχηση περιόρισε την ικανότητα του αεροπλάνου να αναρριχηθεί. Η Boeing δηλώνει ότι η ώθηση αυξήθηκε χειροκίνητα μετά από 325 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια το αεροπλάνο ανέβηκε κανονικά.
Σύμφωνα με την Boeing, οι κινητήρες 3 και 4 ήταν πιο αδύναμοι από το συνηθισμένο καθώς το αεροσκάφος κινούνταν. Το αεροπλάνο αρχικά απογειώθηκε κανονικά, αλλά μετά έχασε τον υπ’ αριθμόν 3 κινητήρα του, ο οποίος εξερράγη λόγω υπερθέρμανσης των αγωγών ψύξης του στροβίλου, ακριβώς τη στιγμή κατά την οποία απογειωνόταν — άρα δεν μπορούσε να φρενάρει — να ματαιώσει την απογείωση και να σταματήσει. Αυτό δεν αναφέρθηκε στην μελέτη της Boeing, αλλά ο τύπος της εποχής το ανέφερε κανονικά. Ωστόσο, η Boeing ανέφερε ότι περίπου εννέα δευτερόλεπτα μετά, ο διακόπτης της αντλίας νερού ήταν απενεργοποιημένος, λόγω κακής συνεννόησης του πληρώματος. Οι πιλότοι αμέσως κατάλαβαν την κρισιμότητα της κατάστασης και επέδειξαν ψυχραιμία, ενώ παράλληλα και προκειμένου να κρατήσουν το αεροσκάφος στον αέρα, παραβίασαν αρκετά προτόκολλα της κατασκευάστριας εταιρείας Boeing. Κατ’ αρχάς αμέσως μετά την απογείωση, ο Μιγάδης ζήτησε και ανέβασαν τους τροχούς, κάτι που απαγορεύεται από το εγχειρίδιο πτήσεως. Εκείνη την ώρα το αεροσκάφος πετούσε στα 35 πόδια (11 μέτρα).
Ο Μιγάδης, ο οποίος ήξερε πολύ καλά την αεροδυναμική, πετούσε το αεροσκάφος σταθερό σε οριζόντια θέσης. Δεν μπορούσε να κάνει ελιγμούς, ούτε να στρίψει. Οι επιβάτες, στην πλειονότητά τους Αμερικανοί τουρίστες, νόμιζαν ότι ο πιλότος, το είχε κάνει εσκεμμένα, προκειμένου να τους δείξει τα Νότια Προάστια, βγάζοντας ακόμη και φωτογραφίες. Αντιθέτως, οι κάτοικοι του Άλιμου, του Παλαιού Φαλήρου, της Νέας Σμύρνης, της Καλλιθέας, του Κερατσινίου κτλ. έβλεπαν έκπληκτοι, να ίπταται από πάνω τους ένα θηριώδες αεροσκάφος και να σπάει τις κεραίες των τηλεοράσεων από τις ταράτσες τους. Επόμενο εμπόδιο ήταν ο πύργος της Interamerican, από τον οποίον πέρασε ξυστά, ενώ μάλιστα πέταξε τόσο κοντά που μία αεροσυνοδός είχε δηλώσει πως μπορούσε κυριολεκτικά να δει τους υπαλλήλους να εργάζονται στα γραφεία τους. Ακολούθησε το φουγάρο της ΔΕΗ στο Κερατσίνι και τέλος, ανυπέρβλητο εμπόδιο, το Όρος Αιγάλεω.
Από την αρχή του συμβάντος (με την έκρηξη στον υπ’ αριθμόν 3 κινητήρα) ο Κυβερνήτης Σήφης Μιγάδης, “θεωρώντας εαυτούς νεκρούς” και στην προσπάθειά του να έχει όσο το δυνατόν λιγότερα θύματα στο έδαφος, προσπαθούσε να προσκρούσει το αεροσκάφος επί του Όρους Αιγάλεω, «μήπως και σωθούν οι πίσω επιβάτες και τα Νότια Προάστια». Εάν έπεφτε, οι 150 τόνοι κηροζίνης στα μέσα του καλοκαιριού, στις 2 η ώρα το μεσημέρι, με θερμοκρασία 32° C και με υγρασία 29,83 Hg (στα 83 πόδια [25,3 μ.]) θα προκαλούσαν πυρκαγιά, οι οποία προφανώς θα είχε αρνητικές συνέπειες.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο του όρους Αιγάλεω στα 1.539 πόδια (469 μ.) προκάλεσε μεγάλη ανησυχία επειδή η χαμηλή ταχύτητα αέρα και το ελάχιστο ύψος δεν άφηναν στο πλήρωμα πτήσης αρκετό χώρο για να εκτελέσει μια κανονική στροφή. Στις 2:05 μ.μ., ένας ελαφρύς αντίθετος άνεμος έδωσε στο αεροπλάνο κάποιο ύψος, το οποίο επέτρεψε στον Μιγάδη να κάνει μια σταδιακή στροφή για να αποφύγει τη συντριβή στο βουνό. Αφού πέταξε πάνω από τη θάλασσα για να ρίξει μερικά καύσιμα, το αεροσκάφος επέστρεψε στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Ελληνικού με ασφάλεια. Στο αεροδρόμιο περίμεναν οι δύο κόρες του Μιγάδη, ειδοποιημένες από έναν ξάδερφό τους, ο οποίος είχε δει το αεροσκάφος να πετά κοντά στο γήπεδο του Πανιωνίου.
Αργότερα ο Μιγάδης συνέχισε την πτήση με άλλο αεροπλάνο.
Σύμφωνα με την έκθεση του Brien S. Wygle, στελέχους της Boeing, “Ανάλυση επιδόσεων της απογείωσης της Ολυμπιακής Αεροπορίας στην Αθήνα στις 9 Αυγούστου 1978 με βλάβη του κινητήρα κατά την περιστροφή”, η εταιρεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι:
«…Οι χαμηλές επιδόσεις μετά την απογείωση δεν οφείλονται σε δυσλειτουργία του αεροσκάφους ή των κινητήρων. Αντιθέτως, το πρόβλημα προκλήθηκε από το ακούσιο κλείσιμο των αντλιών έγχυσης νερού από το πλήρωμα και την επακόλουθη μείωση της ώσης. Η απώλεια υγρής ώσης σε μια κατάσταση όπου το αεροπλάνο ήταν περιορισμένο στην άνοδο κατά την απογείωση, μείωσε σημαντικά την ικανότητα συνέχισης της πτήσης με επαρκή θετική κλίση ανόδου. Μόλις αυξήθηκε χειροκίνητα η ώση σε χρόνο συντονισμού περίπου 325 δευτερολέπτων, το αεροπλάνο πραγματοποίησε άνοδο κανονικά….»
Η Boeing θεωρούσε το αεροσκάφος «χαμένο», καθώς κάθε φορά που προσωμοίωνε την πτήση εκείνο έπεφτε.
Κύρια Πηγή: el.wikipedia.org
Δείτε επίσης:
Σήφης Μιγάδης: Ο έλληνας πιλότος που έσωσε τη ζωή 418 ανθρώπων και έμεινε στην ιστορία
Η ιστορία του Σήφη Μιγάδη: Ο πιλότος που έσωσε τη ζωή 418 ανθρώπων
Σήφης Μιγάδης: Ο Κρητικός ήρωας πιλότος Boeing 747 που έσωσε αεροπλάνο με μία μηχανή πετώντας πάνω από τις πολυκατοικίες της Αθήνας
