..γράμμα προς τα κορίτσια!

Η Μαριάννα Αξιοπούλου στέλνει (από το SDNA) στα κορίτσια της εθνικής μας ομάδας, ένα γράμμα λίγο διαφορετικό από τους ύμνους και τα κομπλιμέντα που τους αφιερώνονται μετά το έπος της Πράγας.

Tο τηλέφωνο χτύπησε το πρωί. Με όσα κάνει η Εθνική ομάδα στην Πράγα, ήταν δεδομένο ότι θα έρθει η στιγμή, όσο αμήχανη κι αν είναι… «Τόσα χρόνια στα παρκέ, έχεις ζήσει το γυναικείο μπάσκετ απ’ όλες τις πλευρές. Έχεις βιώσει τα προβλήματα, έχεις νιώσει στο πετσί σου την έλλειψη ενδιαφέροντος, το έχεις ζήσει από την καλή και την ανάποδη. Το γράμμα αυτό, λοιπόν, πρέπει να το στείλεις εσύ. Όλοι εμείς που ανακαλύψαμε χθες το γυναικείο μπάσκετ δεν έχουμε δικαίωμα να το κάνουμε»…

Η αλήθεια είναι ότι δεν ήμουν απροετοίμαστη. Γιατί τα δικά μου συναισθήματα για όσα συμβαίνουν στο Ευρωμπάσκετ Γυναικών τα είχα γράψει, ήδη, από το προηγούμενο βράδυ. Και το τι πρεσβεύει – πρωτίστως για τις ίδιες – η Εθνική γυναικών το είχα γράψει μερικές εβδομάδες πριν, με διαφορετική αφορμή από τις χαρές και τα πανηγύρια. Με αφορμή μια από τις πολλές αθέατες πλευρές του γυναικείου μπάσκετ.

Κορίτσια, για σας…

1. Για κάθε ένα μπράβο, κρατήστε μια ειρωνεία. Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για μια τυπική αντίδραση, όπως «α, παίζεις μπάσκετ; Παίζουν οι γυναίκες μπάσκετ;».

Η Εθνική ομάδα είναι στις τέσσερις καλύτερες ομάδες της Ευρώπης. Έχει αναγκάσει σχεδόν όλους όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό να τις παραδεχτούν. Νομίζετε, όμως, ότι θα κέρδιζαν τον θαυμασμό αν η πορεία τους είχε σταματήσει νωρίτερα; Θα υπήρχε εκτίμηση και αναγνώριση αν είχαν χάσει από τη Ρωσία ή αν δεν είχαν κερδίσει την Σερβία;

Σήμερα, 23 Ιουνίου, υποχρέωσαν τουλάχιστον τρεις αθλητικές εφημερίδες να αφιερώσουν πρωτοσέλιδα στο κατόρθωμά τους. Στις 17 Ιουνίου, ημέρα που ξεκίνησε η διοργάνωση, πόσο χώρο πιστεύετε ότι είχαν τα κορίτσια; Ένα μικρό χτύπημα στην πρώτη σελίδα μίας και μόνο εφημερίδας! Λίγο παραπάνω μετά τη νίκη στην πρεμιέρα, ελάχιστη αναφορά μετά την ήττα από την Σλοβενία, το ίδιο και μετά την ήττα από την Γαλλία.

2. Για κάθε ένα κοριτσάρες, θυμηθείτε ατελείωτα ερωτηματικά. Τι θα γίνει με τη δουλειά; Τι θα γίνει με τις σπουδές; Πότε θα κάνεις οικογένεια; Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για αμφισβήτηση.

Οι τρεις είναι φοιτήτριες στην Αμερική. Μια επιλογή, η οποία στην εποχή μας είναι ενδεδειγμένη για όσες θέλουν να συνδυάσουν το μπάσκετ με τις σπουδές. Δεν είναι τυχαίο πως αθροιστικά πρέπει να είναι πάνω από είκοσι τα κορίτσια που έχουν φύγει για να σπουδάσουν σε κολέγιο των Ηνωμένων Πολιτειών τα τελευταία χρόνια. Η Άννα Νίκη Σταμολάμπρου αποφοίτησε φέτος, η Ελεάνα Χριστινάκη και η Μαριέλα Φασούλα φοιτούν ακόμα, ενώ απόφοιτος κολεγίου είναι και η Άρτεμις Σπανού.

Οι περισσότερες παίκτριες της Εθνικής ομάδας είναι απόφοιτες πανεπιστημίου (π.χ. Μάλτση, Καλτσίδου, Νικολοπούλου και σύντομα με πτυχίο η Άννα Σπυριδοπούλου) και αρκετές έχει χρειαστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα της καριέρας τους να συνδυάσουν δουλειά και αθλητισμό. Υπάρχουν τα παραδείγματα της Κατερίνας Σωτηρίου και της Εβίνας Σταμάτη, ενώ χαρακτηριστικότερο είναι η Αφροδίτη Κοσμά, η οποία εργάζεται στο Λιμενικό Σώμα και το χειμώνα έχει εξαντλητικό ωράριο για να προλαβαίνει να συνδυάζει δουλειά και προπόνηση.

Εκτός από τις δύο παίκτριες που έχουν κάνει τεράστια καριέρα στο εξωτερικό, σε καμία το μπάσκετ δεν προσφέρει οικονομική εξασφάλιση και παραμένει πάνω στο όριο ανάμεσα σε ερασιτεχνικό και επαγγελματικό.

3. Για κάθε ένα γυναικάρες, υπάρχει ένας χλευασμός. «Καρφώνεις, δηλαδή;». Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για χλευασμό ακόμα και από ανθρώπους του χώρου, προς τους λίγους που έδιναν αγώνα κάθε εβδομάδα για να προωθήσουν το μαύρο μας το χάλι.

Θεωρείται πως η εκάστοτε Εθνική ομάδα είναι ο καθρέφτης του αθλήματος. Όχι, όχι και πάλι όχι. Ούτε καν! Όσα κάνουν τα κορίτσια στην Τσεχία, δεν έχουν την παραμικρή σχέση με όσα γίνονται στην Ελλάδα τους εννέα μήνες που διαρκεί το πρωτάθλημα. Αφενός η ποιότητα είναι πολύ χαμηλότερη από όσα βλέπουμε στο Ευρωμπάσκετ και αφετέρου δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον και καμία μέριμνα από όσους θα έπρεπε να ασχολούνται με το γυναικείο μπάσκετ.

Οι όποιες προσπάθειες προβολής του αθλήματος είναι μεμονωμένες, είναι από μεράκι και αγάπη και δεν έχουν την υποστήριξη των παραγόντων της ΕΟΚ. Συχνά, δε, η ομοσπονδία εγείρει εμπόδια και αντιρρήσεις στον τρόπο προβολής του γυναικείου μπάσκετ. Οι άνθρωποι που πραγματικά έχουν ασχοληθεί με τον χώρο μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού και όλες τους γνωρίζουμε ονομαστικά. Είναι προτιμότερο να μην αναφερθούν, καθότι μπορεί να αδικήσουμε κάποιον. Όμως, μιλάμε μόνο για την τελευταία δεκαετία – με αποκορύφωμα την τελευταία πενταετία – καθότι πριν οι αναφορές ήταν πολύ πιο μικρές και σπάνιες.

4. Για κάθε θαυμασμό, θυμηθείτε και μία – ευτυχώς είναι λίγες – σεξουαλική παρενόχληση. Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε και για παράγοντες που θεωρούν ότι δεν πειράζει να πιάσουν και λίγο το πόδι της κοπέλας που κάθεται δίπλα τους.

Είναι φυλετική διάκριση, όταν παρακολουθούν οι άντρες την Εθνική Γυναικών και ψάχνουν να βρουν ποια είναι η ομορφότερη; Όσο είναι τα αφιερώματα των ιστοσελίδων ανά τον κόσμο με τους ομορφότερους κάθε διοργάνωσης, είτε μιλάμε για Μουντιάλ είτε για Euro. Δεν είναι, λοιπόν. Η φυλετική διάκριση ξεκινάει όταν δεν αντιμετωπίζονται ως αθλήτριες, από τη στιγμή που είναι εκεί για το μπάσκετ ή όταν τα σχόλια είναι ρατσιστικά για τη γυναικεία φύση τους.

Πίσω από την βιτρίνα του γυναικείου μπάσκετ, σαφώς και υπάρχουν περιστατικά που δεν τιμούν τους ανθρώπους που το περιβάλλουν. Ευτυχώς είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις, αλλά έχουν συμβεί. Υπάρχουν κορίτσια που κατά καιρούς έχουν δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση, όμως μάλλον φυσιολογικά το ξεπερνούν και το χειρίζονται μόνες τους.

5. Για κάθε αποθέωση, κρατήστε μια απαξίωση. «Πού να ξυπνάω να έρχομαι τώρα στον αγώνα σου;». Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για αρνητισμό.

Τα παιχνίδια διεξάγονται μεταξύ συγγενών και φίλων. Εκλεκτών φίλων, που πρέπει ετησίως να τους κάνεις ένα δώρο για την παρουσία τους στο γήπεδο και την υπομονή που έχουν. Μέχρι πριν μερικά χρόνια, οι αγώνες της Α1 και Α2 κατηγορίας γυναικών διεξάγονταν αυστηρώς στις 12 το μεσημέρι της Κυριακής!! Ιδανική ημέρα και ώρα για να μην έρθει κανείς.

Η κατάσταση βελτιώθηκε όταν… απελευθερώθηκε το ωράριο, με αποτέλεσμα αφενός να μην διεξάγονται όλοι οι αγώνες γυναικείου μπάσκετ ίδια μέρα και ίδια ώρα και αφετέρου να είναι λίγο πιο βατή η ώρα για φίλους, γνωστούς ή απλούς θεατές. Η μεγαλύτερη δυσκολία, ωστόσο, έγκειται στο να πείσεις κάποιον ότι δεν είναι μόνο τα εντυπωσιακά καρφώματα και η ταχύτητα που αξίζει στο άθλημα και πώς ένας αγώνας γυναικείου μπάσκετ μπορεί – αναμφισβήτητα δε συμβαίνει πάντα – να έχει συγκινήσεις.

6. Για κάθε ζεστό ευχαριστώ, σκεφτείτε το κρύο. Πολύ κρύο. Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για αθλιότατες συνθήκες προπόνησης.

Όσο πιο ερασιτεχνικό ένα άθλημα, τόσο χειρότερες οι συνθήκες. Θα πίστευε κανείς ότι αν μη τι άλλο σύλλογοι όπως ο Παναθηναϊκός, ο ΠΑΟΚ ή ο Ολυμπιακός δύνανται να προσφέρουν ιδανικό περιβάλλον στις παίκτριές τους. Φευ… Κι αν δεν μπορούν εκείνοι, φανταστείτε οι μικρότεροι σύλλογοι.

Αν ψάξετε ανάμεσα σε φωτογραφίες του προηγούμενου χειμώνα, θα αντιληφθείτε ότι οι παίκτριες φοράνε στη διάρκεια του αγώνα ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου να ζεσταίνονται. Και η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη στην καθημερινότητα των προπονήσεων. Συχνά χρειάζεται να αναβληθούν προπονήσεις λόγω κρύου, να μειωθεί ο χρόνος τους, να γίνουν σε κάποιο μικρότερο χώρο με βάρη ή στη χειρότερη των περιπτώσεων να προκληθούν τραυματισμοί από τις συνθήκες. Φυσικά και δεν είναι κατ’ αποκλειστικότητα υπεύθυνοι οι σύλλογοι, αλλά η γενικότερη προσέγγιση που υπάρχει στον ερασιτεχνικό αθλητισμό.

7. Για κάθε αναγνώριση, θυμηθείτε και μια αμφισβήτηση. «Πάλι έχεις προπόνηση; Και τι κερδίζεις που πας προπόνηση;». Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για επιμονή.

* Η Στέλλα Καλτσίδου έπαθε δύο φορές ρήξη χιαστών σε δύο χρόνια. 2012 και 2013 κι ενώ είχε κάνει στο παρελθόν χειρουργείο τόσο στη μέση όσο και στον αγκώνα.

* Η Εβίνα Μάλτση είχε υποστεί στις αρχές της καριέρα της δύο σοβαρότατους τραυματισμούς, τους οποίους κατάφερε να ξεπεράσει. Πιο πρόσφατα έχει χτυπήσει στο γόνατο, ενώ χειρουργήθηκε στον ώμο πριν δύο χρόνια, γεγονός που της στέρησε τη συμμετοχή της στο Ευρωμπάσκετ του 2015. Μέσα στη σεζόν που ολοκληρώθηκε υπέστη διάστρεμμα και δύο θλάσεις.

* Η Λολίτα Λύμουρα διαγνώστηκε με χονδροπάθεια πριν το Ευρωμπάσκετ, έχασε μεγάλο μέρος της προετοιμασίας, έκανε ενέσεις και παίζει με πρόβλημα.

* Η Αγγελική Νικολοπούλου υπέστη ρήξη χιαστών τον Απρίλιο του 2014.

* Η Άννα Σπυριδοπούλου έχει κάνει χειρουργείο στον ώμο της.

Είναι μια καταγραφή που θα μπορούσε να είναι ατελείωτη. Αθλητισμός και τραυματισμοί είναι συνήθως μια αναπόφευκτη ζεύξη, όμως είναι λίγο πιο δύσκολο να παλεύεις να το ξεπεράσεις για ένα αβέβαιο μέλλον. Οι περισσότερες παίκτριες βρίσκουν δύναμη από την επιμονή τους να μην τα παρατήσουν, από την θέλησή τους να συνεχίζουν να κάνουν αυτό που αγαπούν και από την εμμονή τους με το άθλημα.

Στη σκιά κάθε όμορφης ιστορίας μιας παίκτριας που επέστρεψε, υπάρχουν ιστορίες παικτριών που τραυματίστηκαν και πλήρωσαν μόνες τους φυσικοθεραπείες, ιστορίες παικτριών που τραυματίστηκαν και δεν ανέλαβαν οι ομάδες το χειρουργείο, παικτριών που έπαιζαν επί μήνες χτυπημένες χωρίς καμία διασφάλιση ή ακόμα και διεθνών αθλητριών που θυσίαζαν την προσωπική τους υγεία για να βρίσκονται στο παρκέ.

8. Για κάθε έξυπνη τοποθέτηση, υπάρχει και μια γελοία ατάκα. «Αν παίξουμε μονό θα με κερδίσεις;». Όταν μιλάμε για γυναικείο αθλητισμό, μιλάμε για ισοπέδωση.

Έτσι απλά και για να γλιτώσουμε από τον κόπο της φτηνής ατάκας. Ναι, θα σας κερδίσουν! Αν θέλουν να σας κερδίσουν, θα σας κερδίσουν! Για όποιον τυχόν δεν το έχει καταλάβει, η πορεία της Εθνικής δεν είναι αποτέλεσμα ψυχής, καρδιάς και όποια άλλα κολοκοτρωναίικα απωθημένα έχουμε ως λαός. Η καρδιά, η ψυχή και η θέληση μπαίνουν στην εξίσωση ως επιπλέον συστατικά του ταλέντου, της δουλειάς και της ικανότητας!

Η Στέλλα Καλτσίδου δεν σκόραρε με ψυχή το καλάθι απέναντι στη Ρωσία που σφράγισε τη νίκη, αλλά με εκπληκτική ατομική ενέργεια. Η Εβίνα Μάλτση δεν είναι με την καρδιά της πρώτη σε όλες τις κατηγορίες, αλλά με το πολυσύνθετο ταλέντο της. Η Λολίτα Λύμουρα δεν έδωσε δέκα ασίστ επειδή είχε άντερα, αλλά επειδή ξέρει πώς να το κάνει. Η Άρτεμις Σπανού δεν τα βάζει με τις αντίπαλες ψηλές μόνο επειδή «δεν καταλαβαίνει», αλλά και επειδή ξέρει να τις κοροϊδεύει. Η Αγγελική Νικολοπούλου δεν οργανώνει μια ομάδα με καρδιά, αλλά με μυαλό.

Το πιάσατε το νόημα, πιστεύω. Στο μονό, λοιπόν, θα χάνατε! Ας μην το συζητήσουμε ξανά.

9. Για κάθε καλάθι, κάθε ριμπάουντ, κάθε πάσα, κάθε άμυνα, κάθε βουτιά στο παρκέ, θυμηθείτε πόσες φορές πονέσατε μόνες σας, πόσες φορές πιστέψατε μόνες σας, πόσες φορές πήγατε κόντρα στη λογική και επανήλθατε μόνες σας. Πόσες φορές ζητήσατε τα αυτονόητα και πόσες εξ αυτών σας τα αρνήθηκαν. Πώς κάθε φορά ξεκινούσατε και πού κάθε φορά καταλήγατε. Πόσοι σας πίστευαν στην πορεία, πόσοι μαζεύτηκαν κοντά σας στο τέλος. Πόσες φορές ενέπνευσε η μία την άλλη, πόσες φορές διδαχτήκατε μόνες σας και δείτε,  σήμερα, πόσους ανθρώπους έχετε εμπνεύσει.

Ας μην πάμε μακριά. Η ιστορία από το 2015 πληγώνει ακόμα όσες ήταν μέλη εκείνη της ομάδας. Πληγώνει ακόμα ανθρώπους που δεν βρίσκονται σήμερα σε αυτήν και εκθέτει την ομοσπονδία που ακόμα δεν έχει αναλάβει τις ευθύνες της για ό,τι είχε συμβεί πριν δύο χρόνια και που προτίμησε εκείνο το διάστημα να «αδειάζει» τους προπονητές της Εθνικής ομάδας. Τα κορίτσια στην επιστροφή τους εκφράστηκαν για όσα έζησαν στο προ διετίας ευρωμπάσκετ και, φυσικά, δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους για το γεγονός. Ποια ήταν η αντίδραση της ομοσπονδίας; Να λειτουργήσει – όπως το συνηθίζει – με εσωστρέφεια και εκδικητικά.

Τα πράγματα δε θα ήταν διαφορετικά ούτε φέτος, αν η πορεία δεν ήταν τέτοια. Κι ευτυχώς άλλαξε το σύστημα διοργάνωσης του ευρωμπάσκετ, με αποτέλεσμα να αποφευχθούν οι πολλές ισοβαθμίες και τα σενάρια, που μπορεί να μας έπιαναν πάλι απροετοίμαστους. Στο τουρνουά της Πάτρας ελάχιστοι έσπευσαν να δουν την Εθνική ομάδα στην πρόβα τζενεράλε για το Ευρωμπάσκετ, ενώ χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός που συνέβη πριν μερικές μέρες. Στην παρουσίαση της νέας φανέλας των αντιπροσωπευτικών μας συγκροτημάτων την προηγούμενη Δευτέρα, ο Γιώργος Βασιλακόπουλος δεν είπε λέξη για την Εθνική γυναικών που λίγες ώρες μετά έπαιζε το νοκ άουτ ματς με τη Ρωσία.

Κι αν όλα τα υπόλοιπα μοιάζουν συγκυριακά, υπάρχει και το παράδειγμα του 2009. Σχεδόν η ίδια φουρνιά – με κάποιες προσθαφαιρέσεις – είχε πάρει την πέμπτη θέση στο Ευρωμπάσκετ και την πρόκριση για το Παγκόσμιο, όμως στην Ελλάδα ελάχιστα πράγματα άλλαξαν. Όπως ελάχιστα άλλαξαν και στην αντιμετώπιση των διεθνών παικτριών, που έπρεπε κάθε καλοκαίρι, σε κάθε μάζεμα ή κάθε διοργάνωση να αποδεικνύουν από το μηδέν την αξία τους. Αυτό ακριβώς είχε παραδεχτεί σε συνέντευξή της το 2012 και η Εβίνα Μάλτση.

«Σίγουρα το πανευρωπαϊκό του 09 ήταν σημαντικό, μας έμαθε όλη η Ευρώπη, καταφέραμε κάτι ακατόρθωτο. Τελείωσε όμως, ενώ δεν άλλαξε έκτοτε κάτι. Ούτε η ομάδα, ούτε τα πρόσωπα, ούτε τίποτα. Πέρα από τη δόξα και την αναγνώριση που δικαιωματικά πήραμε δεν άλλαξε κάτι άλλο».

Αυτά είναι τα δεδομένα, λοιπόν. Δεν ανήκει η επιτυχία σε μένα, σε σένα ή σε οποιονδήποτε τρίτο. Δεν έχω δικαίωμα να καπηλεύομαι τις στιγμές και δε θα το έκανα ποτέ από επιλογή. Κανείς μας δεν έχει! Σε κανέναν δεν ανήκει η επιτυχία παρά μόνο σε σας. Ούτε στους δημοσιογράφους που για χρόνια σας είχαν μονόστηλο και τώρα τάχα μου όλοι γνωρίζουν, ούτε σε εκείνους που την πρώτη μέρα μπέρδευαν τα ονόματά σας και τώρα τρέχουν να σας φωνάξουν με το μικρό ή να αστειευτούν μαζί σας. Δεν ανήκει σε κανέναν που θα ποστάρει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια ιστορία για το πως κάποιος, κάπου, κάποτε είχε μια μακρινή ξαδέρφη και μια ανιψιά από την τρίτη του συννυφάδα που έπαιζε μπάσκετ και σας είχε δει στην απέναντι καφετέρια να πίνετε φραπέ.

Τώρα όλοι μας ανήκουμε στο περιθώριο. Μακάρι να μέναμε εκεί, αλλά το εκτυφλωτικό φως ελκύει αντί να απωθεί κόσμο που στριμώχνεται στη σκιά του. Η επιτυχία ανήκει μόνο σε σας. Η επιτυχία ανήκει σε όσους λίγους ήταν εκεί από την αρχή μαζί σας για να δίνουν μάχες κόντρα στο αδύνατο. Δεν υπάρχει αδύνατο και μας το μαθαίνετε καθημερινά. Σε κάθε ματς, με κάθε χαμόγελο, σε κάθε έκφραση.

«Τι κάνουμε ρε;»…

«Τι κάνετε, ρε»…

Δικό σας είναι. Δικό σας πρέπει να μείνει. Γιατί εσείς ξέρετε…

Εθνική ομάδα δεν είναι τρώμε ακριβώς στις 8, είναι θα είμαι εκεί παρά πέντε.

Εθνική ομάδα δεν είναι δεν μπορώ, είναι θα προσπαθήσω.

Εθνική ομάδα δεν είναι παίζουμε με καλύτερες/ψηλότερες/ταχύτερες, είναι θα τις κερδίσουμε.

Εθνική ομάδα δεν είναι έκανα μια καλή χρονιά, είναι η διάρκεια.

Εθνική ομάδα δεν είναι έκανα μια άσχημη χρονιά, είναι η καθιέρωση.

Εθνική ομάδα δεν είναι στατιστικά, είναι σύνολο.

Εθνική ομάδα δεν είναι είμαι αρκετά καλή, είναι θα δώσω τη μπάλα στην καλύτερη.

Εθνική ομάδα δεν είναι παίζω στη θέση μου, είναι παίζω όπου μου ζητηθεί.

Εθνική ομάδα δεν είναι να αμφισβητείς, είναι να πιστεύεις.

Εθνική ομάδα δεν είναι υπάρχει φαβορί, είναι ο νόμος του αουτσάιντερ.

Εθνική ομάδα δεν είναι κουράστηκα, είναι παλεύω.

Εθνική ομάδα δεν είναι απογοητεύομαι, είναι θα τα καταφέρω.

Εθνική ομάδα δεν είναι πονάω, είναι αντέχω.

Και όσες δεν είχαμε την ικανότητα να είμαστε μέλη της Εθνικής ομάδας, έχουμε την τύχη να μάθουμε από σας τι ακριβώς σημαίνει το εθνόσημο. Εσείς μας το εντυπώσατε. Παρούσες και απούσες…