ART-io η τέχνη του βίου
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν έγινε ο Τρωικός πόλεμος, που περιγράφεται από τον Όμηρο στο μεγάλο έπος του, την «Ιλιάδα». Αλλά, πολλές επιστημονικές ερμηνείες βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας για διάφορα στοιχεία που περιέγραψε ο βάρδος. Αν λοιπόν ο Τρωικός Πόλεμος δεν ήταν μυθικός, η Τροία κατακτήθηκε τη νύχτα της 6ης Ιουνίου 1218.
Οι έλληνες επιστήμονες που το λεν αυτό, έχουν μελετήσει τους αστρονομικούς χάρτες της ΝΑSA και ορίζουν ως βραδιά κατά την οποία το «ιερόν πτολίεθρον έπερσεν» τη συγκεκριμένη. Έχουν επίσης ορίσει, σε παλαιότερη ανάλυσή τους, ως ημέρα κατά την οποία ο Οδυσσέας έφτασε στην Ιθάκη, την 30ή Οκτωβρίου 1207. Η περιπλάνησή του δηλαδή κράτησε ένδεκα και όχι δέκα χρόνια.
Βέβαια, οι αρχαιολογικές ανασκαφές που διεξάγονται στον λόφο Χασαρλίκ, στην Τουρκία, όπου ο Σλήμαν ανακάλυψε πρώτος ερείπια της αρχαίας Τροίας, δεν έχουν αποκαλύψει ακόμα ευρήματα που να παραπέμπουν σε πόλεμο εκείνη την περίοδο. Λείπουν δηλαδή οι αιχμές βελών, οι πέτρες από σφεντόνες και άλλα, ανάλογα μέσα πολέμου στα στρώματα του 13ου και 12ου αιώνα- μέχρι τώρα θεωρούνταν ως πιθανά έτη πτώσης της πόλης το 1180 ή το 1150 π.Χ.
Τις εργασίες τους για αυτές τις σημαντικές χρονολογήσεις με βάση τα ομηρικά έπη, θα παρουσιάσουν σε διεθνές συνέδριο με τίτλο «Η αρχαία Ελλάδα και ο σύγχρονος κόσμος», που θα διεξαχθεί στην αρχαία Ολυμπία, στα τέλη Αυγούστου. Την ομάδα αποτελούν οι: Σ. Παπαμαρινόπουλος (καθηγητής Γεωφυσικής Πανεπιστημίου Πατρών), Π. Πρέκα-Παπαδήμα (επίκουρη καθηγήτρια Αστροφυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών), Ε. Μητροπέτρου, Α. Τσιρώνη, Π. Αντωνόπουλος, Π. Μητρόπετρος και Γ. Σαραντίτης.
Η Τροία είχε ιδρυθεί κατά την εποχή του χαλκού, δηλαδή την 3η χιλιετία πριν από τη χρονολογία μας. Τα πιο διάσημα ευρήματά της, ο λεγόμενος «Θησαυρός του Πριάμου», που ανασκάφηκε από τον Ερίκο Σλήμαν, χρονολογούνται στο 2500 π.Χ. πολύ πριν από τον Τρωικό πόλεμο όπως είχαν ανακαλύψει πολύ γρήγορα οι αρχαιολόγοι.
Η Τροία του Ομήρου, της εποχής που περιγράφεται στα ομηρικά έπη δηλαδή, ήταν η πιο φτωχική. Ο κ. Παπαμαρινόπουλος και οι συνεργάτες του σε άρθρο τους στο περιοδικό «Μεσογειακή αρχαιολογία και αρχαιομετρία» αναφέρουν πως της νύχτας κατά την οποία οι Αχαιοί κυρίεψαν την Τροία προηγήθηκε μια ηλιακή έκλειψη. Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της, τους οδηγούν στο ότι επρόκειτο για έκλειψη που έγινε στις 6 Ιουνίου 1218 π.Χ.
Είναι η μόνη που μπορεί να συνδυαστεί με την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη, με φθινοπωρινό καιρό, δέκα χρόνια μετά (στην πραγματικότητα 11) η οποία επίσης σημαδεύεται από μια έκλειψη ηλίου. Και οι δύο εκλείψεις είχαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ήταν ορατές στην Τροία, όπως και στα Ιόνια νησιά- αυτό είναι στοιχείο από την Οδύσσεια. Η πρώτη ταιριάζει με την ασέληνο νύχτα που ακολούθησε. Τέλος, τρεις μέρες μετά τον θάνατο του Πατρόκλου, ο Όμηρος βάζει το άστρο Αφροδίτη να είναι ορατό στον νυχτερινό ουρανό, κάτι που προκύπτει επίσης με τη μελέτη των χαρτών της NASA ότι συνέβαινε στις 9 Ιουνίου 1218. Φυσικά, όλα, ακόμα και οι εκλείψεις, μπορεί να ήταν ποιητική έμπνευση και να μη συνέβησαν, ακόμα και αν ο πόλεμος έγινε.
Αν πάντως συμφωνήσουμε πως ο τρωικός πόλεμος ήταν γεγονός, τότε θα πρέπει να ξεκίνησε το 1227- 1226 π.Χ. αφού ο Όμηρος λέει πως διήρκεσε δέκα χρόνια.
Μέχρι τώρα, η καταστροφή σημαντικών ανακτορικών συγκροτημάτων στα τέλη τους 13ου αιώνα π.Χ., δημιουργούσε προβληματισμό, καθώς όλοι πίστευαν πως αν όντως έγινε ο Τρωικός Πόλεμος, έγινε περί το 1180 ή 1150 π.Χ. Περί τα τέλη του 13ου αι. π.Χ. καίγεται και εγκαταλείπεται η Ακρόπολη του Γλα, το λεγόμενο ανάκτορο του Νέστορα, όπως και το δεύτερο ανάκτορο της Ιωλκού. Αν λοιπόν είχαν καταστραφεί περί το 1200 π.Χ., πώς αυτό συμβιβάζεται με την καταστροφή της Τροίας στα 1150;
Με την επισήμανση του κ. Παπαμαρινόπουλου και των συνεργατών του, οι χρονολογήσεις αλλάζουν και κάποια πράγματα μπαίνουν σε μια άλλη βάση, που ταιριάζει πιο πολύ με όσα φέρνει στο φως η αρχαιολογία.
Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός εμφανίστηκε κατά τον 16ο αι. π.Χ. κορυφώθηκε στα μέσα του 13ου π.Χ. αιώνα και τελείωσε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 50 ετών, με πυρκαγιές και σεισμική δραστηριότητα, περί το 1130 π.Χ.
Τρεις εξηγήσεις έχουν προταθεί για την κατάρρευση των μυκηναϊκών βασιλείων και τη συνακόλουθη παρακμή Μυκηναϊκού Πολιτισμού: η φυσική καταστροφή, η εξωτερική εισβολή και οι εσωτερικές διαμάχες. Φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πυρκαγιές και ίσως κλιματικές αλλαγές) έχουν πιστοποιηθεί αρχαιολογικά, στο πρώτο κύμα τους όμως άντεξε το σύστημα και τα ανάκτορα ξαναχτίστηκαν. Η απειλή από εξωτερικούς εισβολείς μπορεί να είναι η αιτία για την ενίσχυση των οχυρώσεων, όμως στον υλικό πολιτισμό υπάρχει αδιάκοπη συνέχεια. Ακόμα και αν επιτέθηκαν τελικά εξωτερικοί εισβολείς, δεν εγκαταστάθηκαν στις περιοχές που έλεγχαν οι Μυκηναίοι.
Ξίφη του ιδιαίτερου τύπου και χονδροειδής κεραμική κατασκευασμένη χωρίς τροχό, πολύ διαφορετική από τη μυκηναϊκή, έχουν συνδεθεί με πιθανούς εισβολείς. Και τα δύο όμως εμφανίζονται ήδη πριν από τις καταστροφές και όχι με την έλευση πληθυσμών που μπορεί να ευθύνονται για τις καταστροφές. Νέα ταφικά έθιμα (καύση νεκρών, κιβωτιόσχημοι τάφοι) εμφανίζονται πολύ αργά. Ο μύθος της Καθόδου των Δωριέων, που έπλασαν οι Έλληνες της πρώτης χιλιετίας για να εξηγήσουν την καταγωγή τους, δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί αρχαιολογικά. Επομένως, όλα είναι ανοιχτά και μέχρι τότε, πολλοί επιστήμονες προσπαθούν να βρουν απαντήσεις.
Η Αντιγόνη Καρατάσου στο Liberal
Διαβάστε επίσης:
