Πολύ απογοητευμένος…

Υπό άλλες συνθήκες η νίκη του Λάνθιμου θα γινόταν πρώτη είδηση αλλά την συμπαρέσυραν οι πλημμύρες. Υπό άλλες συνθήκες η Emma Stone θα στεκόταν πλάι του να απολαύσει κι εκείνη το βραβείο αλλά απεργεί. Συγχαρητήρια φυσικά στον Γιώργο Λάνθιμο για το Χρυσό Λιοντάρι του, αλλά θα έλεγα ότι προέβη στην όχι και καταλληλότερη -δεδομένου των εποχών- δήλωση περί της απουσίας της Emma Stone από το Φεστιβάλ Βενετίας, στο οποίο κέρδισαν το βραβείο καλύτερης ταινίας με το “Poor Things”:

I’m personally very disappointed she isn’t here, I of course understand the cause. There was so much love and time put into this film, that it’s a real shame Emma isn’t here. Hopefully soon enough she and the other actors and writer Tony McNamara will be able to join us

Είναι τολμώ να πω κάπως κρίμα που ο Γιώργος Λάνθιμος δεν άδραξε την ευκαιρία να στηρίξει με τον «λόγο» του τον λόγο που απουσιάζουν οι ηθοποιοί του, η παραγωγός και ο συγγραφέας του που δίχως αυτούς ταινίες δεν θα μπορούσε να κάμει. Του δόθηκε ένα βήμα και θα ήταν μια καλή ευκαιρία να στηρίξει τους συνεργάτες του, αυτό τουλάχιστον στα δικά μου μάτια είναι “poor thing” ή σημαντική παράλειψη. Στην Αμερική από τις 14 Ιουλίου οι ηθοποιοί απεργούν όχι γιατί τους υποβιβάσανε τα πτυχία τους σε απολυτήρια Λυκείου με κάποιο Προεδρικό Διάταγμα, όπως εδώ μα γιατί διεκδικούν καλύτερους μισθούς, συλλογικές συμβάσεις εργασίας, όπως και το να μην δεχτούν τα στούντιο να τους κινηματογραφήσουν για ένα μεροκάματο απ’ όλες τις γωνίες λήψης και μέσα από την τεχνολογία που πια έχουμε να τους χρησιμοποιούν σε όποια ταινία θέλουν.

Είχε φυσικά από τον Μάιο αρχίσει η μεγάλη απεργία των Αμερικανών Συγγραφέων που ζητούσαν κι αυτοί καλύτερες συνθήκες εργασίας και ανταμοιβές μα όταν η απάντηση των παραγωγών ήτανε «Αφήστε τους να απεργήσουν και όταν δεν θα έχουν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους θα δούμε τι θα κάνουν», τότε οι ηθοποιοί μπήκαν πιο ενεργά στο παιχνίδι.

Στην Αμερική βλέπεις τα Σωματεία τα σέβονται έως και τα φοβούνται δεν τα αντιμετωπίζουν όπως εδώ στην Ελλάδα ως θύλακες αριστερών. Τα Σωματεία έχουνε δύναμη και το αποδείξανε γονατίζοντας την αμερικάνικη παραγωγή τηλεοπτικών σειρών και ταινιών που όλες έχουνε παγώσει εξαιτίας της απεργίας.

Στο Λονδίνο κι ενώ ήταν σε εξέλιξη η πρεμιέρα της ταινίας Oppenheimer οι ηθοποιοί εγκατέλειψαν το κόκκινο χαλί, γιατί ξεκινούσε η απεργία των ηθοποιών. Η προεδρίνα του Σωματείου Αμερικάνων ηθοποιών η Fran Drescher χλευάστηκε, γιατί έπαιζε στην Νταντά, όπως ακριβώς χλευάστηκε και ο δικός μας πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, Σπύρος Μπιμπίλας, για την καλλιτεχνική του πορεία, ενώ ο άνθρωπος έχει δώσει την ψυχή του βοηθώντας τους ηθοποιούς έμπρακτα τόσα χρόνια. Γι’ αυτό και ψηφίστηκε και είναι ο Πρόεδρος στο ΣΕΗ κι ας φοράει ενδεχομένως για κάποιους ενοχλητικά λουλουδάτα πουκαμισάκια κι ας μπήκε στην Ελληνική Βουλή. Ως μέλος του ΣΕΗ παρευρέθηκα και στην τελευταία συνέλευση, η οποία όπως όλες είναι πολύωρες και εξαντλητικές μα έχουνε πάντα ωραίες προτάσεις. Μία από αυτές τις προτάσεις ήτανε να σεβαστούμε τους συναδέλφους ηθοποιούς και να μην συνεχίσουμε τις απεργίες μας, γιατί οι τηλεοπτικοί και θεατρικοί παραγωγοί τους έλεγαν ότι άμα απεργήσετε θα χάσετε τη δουλειά σας, γιατί δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε τις παραγωγές λόγω κόστους.

Αντ’ αυτού λοιπόν έπεσε στο τραπέζι η πρόταση να παύσουν οι απεργιακές κινητοποιήσεις και να γίνει μια μαζική αποχή των ηθοποιών από το παγκοσμίου φήμης Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Κάτι που τελικά δεν έγινε πράξη αλλά αν είχε γίνει ίσως θα είχαμε δώσει κι εμείς ένα ηχηρό μήνυμα αντίστασης στο ΠΔ85 και θα στεκόμασταν μπροστά στο παγκόσμιο πρόβλημα υποτίμησης της τέχνης σε όλες της τις μορφές.

Η Φραν Ντρέσερ είπε ότι οι καλοπληρωμένοι ηθοποιοί είναι μόνο το 5% των ηθοποιών της Αμερικής, όπως και στην Ελλάδα ένα μικρό ποσοστό των ηθοποιών μας είναι αυτοί που έχουν την ευκαιρία να εργάζονται, το έχετε δει με τα μάτια σας, ανοίξτε την τηλεόραση, δείτε τις παραστάσεις… Και φυσικά φταίει και η κρίση που δεν υπήρχαν λεφτά για παραγωγές κι έτσι κανείς δεν θα ρίσκαρε τα λεφτά του διαλέγοντας έναν άγνωστο ή άσημο ηθοποιό, φυσικά και θα διαλέξεις κάποιον που θα σου φέρει λεφτά κάποιον που θα ‘χει το κοινό του που τον ακολουθεί για να κάνεις τηλεθεάσεις και να κόψεις εισιτήρια. Έλα όμως που η τέχνη δεν είναι μόνο επιχείρηση και είναι κάτι ανώτερο γι’ αυτό και θα έπρεπε να επιδοτείται ακόμη κι από το κράτος.

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι CEO των εταιριών παραγωγών βγάζουν εκατομμύρια στις πλάτες συγγραφέων ηθοποιών και συνεργείων μα αρνούνται να πληρώσουν καλά τους συνεργάτες τους. Πολλές φορές η Fran Drescher στις ομιλίες της λέει ότι είναι συνεργάτες μας οι παραγωγοί, έχουμε δουλέψει μαζί τόσα χρόνια, δεν θα έπρεπε να μας συμπεριφέρονται έτσι- και έχει απόλυτο δίκιο να νιώθει κι αυτή προδομένη, γιατί όσο δεν τους αντιμιλάς σε αγαπάνε αλλά όταν αρχίζεις να διεκδικείς τους ενοχλείς.

Στην Αμερική όμως όλοι οι ηθοποιοί απεργούν ακόμα και αυτοί που δεν θέλουν γιατί σέβονται την απεργία ακόμα και αυτό το 5% των καλοπληρωμένων ηθοποιών στάθηκε στο πλάι τους, με πρώτη και καλύτερη την ακτιβίστρια πάμπλουτη ηθοποιό Jane Fonda, η οποία θα μπορούσε να μείνει στην επαυλάρα της και να βλέπει τη Ρώμη να καίγεται αλλά με τη δική της φωνή που ξέρει ότι έχει δύναμη βγήκε στον δρόμο με τους συναδέλφους της να διαδηλώνουν και είπε “These workers aren’t asking for that much, I mean come on. They are simply calling for a safe, secure, and respectful workforce with a living wage” -«Αυτοί οι εργάτες δεν ζητάνε πολλά. Ζητάνε να είναι μέλη ενός ασφαλούς εξασφαλισμένου εργατικού δυναμικού με βιώσιμο μισθό».

Δεν τα έχω με τον Γιώργο Λάνθιμο που δεν άδραξε την ευκαιρία να στηρίξει τους συνεργάτες του, δεν τα ‘χω καν με όσους «διάσημους» Έλληνες ηθοποιούς δεν φώναξαν για το ΠΔ85 που υποτιμά και τις δικές τους σπουδές μήτε τα ‘χω με τους παραγωγούς που κοιτάνε κι αυτοί πώς θα βγάλουν πιο πολλά χρήματα με το λιγότερο δυνατό κόστος. Ούτε καν με το κράτος τα έχω που πραγματικά το τελευταίο που το απασχολεί μετά το καταστροφικό αυτό καλοκαίρι είναι να σταθεί πλάι στους καλλιτέχνες. Με μας τα έχω που είτε είμαστε καλλιτέχνες ή εραστές της τέχνης ή άτεχνοι δεν ενωνόμαστε δεν κατανοούμε ο ένας τα προβλήματα του άλλου. Με μας τα έχω τους πολίτες του κόσμου που διαχωρίζουμε τη θέση μας από τον πόνο του άλλου ή αδιαφορούμε γι’ αυτόν, τους σύγχρονους αποδεσμευμένους συναισθηματικά πολίτες που λειτουργούν ως μονάδες προκειμένου να εξυπηρετούν τα προσωπικά τους συμφέροντα δίχως να βλέπουμε τη μεγαλύτερη εικόνα.

Η μεγάλη εικόνα είναι ότι το πρόβλημα του συμπολίτη μας θα είναι το μελλοντικό δικό μας πρόβλημα, γιατί όλοι στον ίδιο πλανήτη ζούμε. Όταν ένα εργατικό δυναμικό δεν το σέβονται οι κατέχοντες τότε ποιος σου εγγυάται ότι θα σεβαστούν το δικό σου μελλοντικά; Όταν ένας ηθοποιός στην Αμερική απεργεί, ένας πολίτης στην άλλη άκρη του κόσμου δεν θα μπορεί ν’ απολαύσει τη σειρά ή την ταινία που περιμένει πως και πως να παρακολουθήσει για να ευφρανθεί η ψυχή του. Όταν καίγονται τα δάση μας ή μολύνουμε το περιβάλλον με τοξικά, όλοι μαζί δεν θα μπορούμε να ανασάνουμε και τότε θέλω να μας δω τι ψυχή θα παραδώσουμε. Κι άσε την ψυχή μας ας πάει στο καλό ή ας πάθει ό,τι της αξίζει, το θέμα είναι τι κοινωνία, τι εργασιακές συνθήκες και τι πλανήτη αφήνουμε στις επόμενες γενιές αυτό ας αναλογιστούμε…όλοι. 

Kι όπως είπε η Fran Drescher: «Δεν μπορούμε να είμαστε στον Τιτανικό και να μετακινούμε τα έπιπλα πρέπει να αγωνιστούμε και να επιβιώσουμε».

Κείμενο: Στέλιος Παρρής | elculture.gr